Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει την απαγόρευση του καπνίσματος σε υπαίθρια καφέ και εστιατόρια, στάσεις λεωφορείων και υπαίθριες αγορές: Μπλόκο στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, αλλά και τα προϊόντα ατμίσματος ακόμη και… χωρίς νικοτίνη.
Αίσθηση προκάλεσε χθες Δευτέρα αποκλειστικό δημοσίευμα του Euronews αναφορικά με τα σχέδια της Κομισιόν για επέκταση της απαγόρευσης του καπνίσματος σε υπαίθριους χώρους.
Η διαρροή κάνει λόγο για επέκταση των οδηγιών του 2009 προκειμένου να περιοριστεί η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα σε δημόσιους χώρους – όπως είναι τα μέσα μαζικής μεταφοράς, αλλά και οι κοινόχρηστοι χώροι αναψυχής και εργασίας.
Μάλιστα σύμφωνα πάντα με την ίδια διαρροή, η απαγόρευση θα αφορά όλα τα αερολύματα και όχι μόνο τον καπνό του τσιγάρου.
Πιο συγκεκριμένα, η Κομισιόν θέλει να συμπεριλάβει στις απαγορεύσεις «υποκατάστατα καπνού και άλλα προϊόντα που εκλύουν καπνό ή αερολύματα», καθώς «εκθέτουν τους παθητικούς καπνιστές σε επιβλαβή χημικά», ενώ την ίδια ώρα είναι «ασαφείς» οι αποδείξεις για τη χρήση των νέων προϊόντων ως βοήθημα για τη διακοπή του καπνίσματος.
Πού «κόβεται» το τσιγάρο
Με τη νέα οδηγία, οι υπαίθριες ή ημιυπαίθριες περιοχές – που ορίζονται ως μερικώς καλυμμένοι ή κλειστοί χώροι για παράδειγμα ταράτσες, μπαλκόνια, βεράντες και αίθρια – που σχετίζονται με εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών, όπως εστιατόρια, μπαρ και καφέ, θα γίνουν ζώνες στις οποίες απαγορεύεται το κάπνισμα.
Το ίδιο θα ισχύσει για τους κόμβους μέσων μαζικής μεταφοράς – συμπεριλαμβανομένων των στάσεων λεωφορείων και των αεροδρομίων – ενώ το κάπνισμα δεν θα επιτρέπεται και σε υπαίθριες ζώνες που συνδέονται με χώρους εργασίας, ξενοδοχεία και οίκους ευγηρίας.
Τέλος το κάπνισμα θα απαγορευτεί σε χώρους αναψυχής όπου υπάρχουν παιδιά – συμπεριλαμβανομένων δημόσιων παιδικών χαρών, λούνα παρκ, πισινών και ζωολογικών κήπων – όπως και σε εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις, από το νηπιαγωγείο έως το πανεπιστήμιο.
Αξίζει να σημειωθεί πως χώρες σε όλο τον κόσμο, από το Μεξικό μέχρι τη Ρωσία και την Ιαπωνία, έχουν απαγορεύσει πλήρως το κάπνισμα σε εξωτερικούς χώρους σε μια προσπάθεια να σταματήσουν τους θανάτους που σχετίζονται με το κάπνισμα. Στην Ευρώπη, ωστόσο, οι ειδικοί υποδεικνύουν ότι ένα τέτοιο μέτρο δεν θα ήταν αποτελεσματικό.
Μπορεί να πετύχει στην Ευρώπη;
Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να δημιουργήσει μια γενιά χωρίς καπνό, όπου λιγότερο από το 5% του πληθυσμού θα καπνίζει μέχρι το 2040.
Παρόλα αυτά η κάθε πρωτεύουσα έχει ξεκάθαρα τις δικές της ταχύτητες. Ορισμένες κυβερνήσεις επιχείρησαν τα τελευταία χρόνια να υιοθετήσουν μια αυστηρότερη προσέγγιση στο κάπνισμα, ωστόσο πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος σε εξωτερικούς χώρους δεν υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η Γαλλία, όπου στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου, το υπουργείο Υγείας παρουσίασε ένα σχέδιο που προέβλεπε την απαγόρευση του καπνίσματος σε ορισμένους δημόσιους χώρους, όπως παραλίες, πάρκα, δάση και σχολικές αυλές. Ορισμένες πόλεις, όπως η Νίκαια, έχουν ήδη εκδώσει νομαρχιακά διατάγματα που απαγορεύουν το κάπνισμα στις παραλίες.
Στην Ιταλία, οι τοπικές αρχές έχουν επίσης επιβάλει απαγόρευση του καπνίσματος στις παραλίες, αλλά δεν έχει εφαρμοστεί. Ο Ιταλός υπουργός Υγείας Orazio Schillaci, παράλληλα, έχει προσπαθήσει να προωθήσει ένα νομοσχέδιο για την απαγόρευση του καπνίσματος ή του ατμίσματος σε στάσεις λεωφορείων και πάρκα, αλλά χωρίς επιτυχία.
Παρόλα αυτά σε δύο εβδομάδες το Τορίνο ετοιμάζεται να δοκιμάσει ένα «στοπ» στο τσιγάρο, έπειτα από απόφαση της δημοτικής αρχής για απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους όταν ο καπνιστής βρίσκεται σε απόσταση πέντε μέτρων από άλλους πολίτες.
Στη Ρουμανία έχουν γίνει παρόμοιες προσπάθειες, αλλά όλες ανεπιτυχείς, ενώ σε χώρες όπως η Αλβανία ή το Κοσσυφοπέδιο, δεν υπάρχει κανένα μέρος που να μην επιτρέπεται το κάπνισμα.
Στη Βουλγαρία και την Ελλάδα, τα «μαύρα πρόβατα» της Ευρώπης όσον αφορά την επικράτηση του καπνίσματος, η επιβολή της απαγόρευσης του καπνίσματος αντιμετωπίζει επίσης σοβαρές προκλήσεις.
Στην χώρα μας, η κατάσταση έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την απαγόρευση του καπνίσματος σε εσωτερικούς χώρους. Στους εξωτερικούς, βέβαια, υπάρχουν σχεδόν μηδενικοί περιορισμοί και δύσκολα θα μπορούσαμε να φανταστούμε να επιβάλλονται…