Οι γάτες είναι πλάσματα γεμάτα γοητεία, μυστήριο και… απρόβλεπτες αντιδράσεις.
Μπορεί να δείχνουν ήρεμες, σχεδόν αδιάφορες, καθώς λιάζονται με τις ώρες ή κουρνιάζουν στον καναπέ. Όμως, αρκεί η παρουσία ενός μικροσκοπικού εντόμου για να πυροδοτήσει μέσα τους κάτι πρωτόγονο.
Μια μύγα, ένα κουνούπι, ακόμη και η πιο ανεπαίσθητη κίνηση στον αέρα αρκεί για να αλλάξει εντελώς η στάση τους. Το βλέμμα τους εστιάζει με ακρίβεια, το σώμα τους τεντώνεται σαν τόξο, και το παιχνίδι μετατρέπεται σε σοβαρή υπόθεση. Το κυνηγετικό τους ένστικτο, βαθιά ριζωμένο στο DNA τους, ενεργοποιείται σε δευτερόλεπτα — κι ας ζουν πλέον σε σπίτια γεμάτα ασφάλεια, λιχουδιές και πολυτέλεια.
Όποιος ζει με γάτα, έχει σίγουρα παρατηρήσει αυτή τη σκηνή. Συνοδεύεται από χαρακτηριστικά «κλικ» με το στόμα, ακαριαίες κινήσεις και μια απροσδόκητη αποφασιστικότητα. Είναι κάτι περισσότερο από διασκέδαση — είναι η φύση που παίρνει τον έλεγχο.
Παρόλο που τα έντομα δεν προσφέρουν κάποια ουσιαστική θρεπτική αξία, μιμούνται με πολλούς τρόπους το φυσικό θήραμα της γάτας: είναι μικρά, κινούνται γρήγορα, κάνουν ήχους και… πετούν. Αυτοί οι παράγοντες αρκούν για να κινητοποιήσουν την ανάγκη για καταδίωξη — όχι απαραίτητα από πείνα, αλλά από ευχαρίστηση. Γιατί το κυνήγι, ακόμα κι αν είναι για ένα κουνούπι, απελευθερώνει ντοπαμίνη και προσφέρει στη γάτα ένα αίσθημα ικανοποίησης και ευφορίας.
Στο τέλος της ημέρας, μπορεί να έχουμε εξημερώσει τις γάτες — αλλά δεν έχουμε σβήσει ποτέ το άγριο πνεύμα που κρύβεται μέσα τους.
Οι 5 λόγοι που οι γάτες κυνηγούν μετά μανίας τα έντομα
1. Το μέγεθος μετράει
Στη φύση, οι γάτες κυνηγούν μικρότερα ζώα, όπως ποντίκια, πουλιά και σαύρες. Τα έντομα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία μεγέθους και γι’ αυτό μοιάζουν ιδανικοί, εύκολοι στόχοι. Δεν είναι απειλητικά στην πλειονότητά τους και η γάτα νιώθει ότι έχει τον έλεγχο, κάτι που της προσφέρει αυτοπεποίθηση και ικανοποίηση. Ένα έντομο μπορεί να είναι για τη γάτα αυτό που είναι ένα παιχνίδι στρατηγικής για τον άνθρωπο. Στην περίπτωση που ανησυχείτε για την ασφάλεια της γάτας σας ή θέλετε να προστατέψετε το έντομο από το να χάσει τη ζωή του, κάτι λογικό, ή θέλετε να της προσφέρετε μια πιο ελεγχόμενη και ασφαλή εμπειρία κυνηγιού, μπορείτε να της δωρίσετε ένα παιχνίδι, όπως ένα λέιζερ, ένα πουλί, ένα ποντίκι, ένα μπαλάκι κλπ.
2. Ήχος και κίνηση: Δύο πράγματα που τις ιντριγκάρουν
Πολλά έντομα, όπως τα κουνούπια ή οι μύγες, συνοδεύονται από χαρακτηριστικούς ήχους, βόμβους, φτερουγίσματα ή χτυπήματα. Αυτοί οι ήχοι, σε συνδυασμό με την ακανόνιστη, απρόβλεπτη κίνηση, δημιουργούν μια πλήρη αισθητηριακή εμπειρία. Όταν ένα έντομο είναι εκτός εμβέλειας, οι γάτες συχνά κάνουν έναν διαφορετικό ήχο που παραπέμπει σε ενθουσιασμό ή και απογοήτευση. Μην ξεχνάμε πως οι γούνινοι φίλοι μας είναι παμπόνηροι και εφευρετικοί και επιστρατεύουν κάθε τρόπο και μέσο για να πετύχουν τον στόχο τους. Η γάτα δεν βλέπει απλώς αλλά παρακολουθεί, υπολογίζει και οργανώνει την επίθεσή της.
3. Εκπαίδευση και άσκηση σε πραγματικό χρόνο
Για μια γάτα, το κυνήγι ενός εντόμου είναι κάτι παραπάνω από διασκέδαση καθώς αποτελεί και μια πρώτης τάξεως άσκηση. Το να παραμονεύει, να πηδά και να αντιδρά γρήγορα, βοηθάει στην ανάπτυξη του συγχρονισμού και των αντανακλαστικών της. Ειδικά για γάτες που ζουν αποκλειστικά σε εσωτερικούς χώρους, τα έντομα γυμνάζουν το σώμα και το μυαλό τους όπως ένα διαδραστικό παιχνίδι. Είναι επίσης και ένας τρόπος να εξασκούν τις κυνηγετικές τους δεξιότητες, μαθαίνοντας πώς να εστιάζουν, να επιτίθενται και να ακινητοποιούν τη «λεία» τους.
4. Γατίσια ψυχαγωγία
Οι γάτες πλήττουν εύκολα, και τα έντομα είναι η τέλεια «έκπληξη» μέσα στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Σε αντίθεση με τα παιχνίδια που κινούνται μόνο όταν τα χειρίζεται ο άνθρωπος ή οι ίδιες, τα έντομα κινούνται ανεξέλεγκτα και αυτό αυξάνει το ενδιαφέρον τους. Δεν υπάρχει προβλεψιμότητα, κάτι που κρατά τη γάτα σε εγρήγορση και τη γεμίζει ενθουσιασμό.
5. Γιατί απλά έτσι θέλουν
Τα έντομα, με το μικρό τους μέγεθος, τις ξαφνικές κινήσεις τους, και (μερικές φορές) τον ήχο ή το πέταγμά τους, ενεργοποιούν το κυνηγετικό ένστικτο της γάτας. Πολλές φορές δεν τα κυνηγούν για τροφή, αλλά για διασκέδαση, αφού αυτό πυροδοτεί την απελευθέρωση ντοπαμίνης, προκαλώντας τους μεγάλη ευχαρίστηση. Είναι ο δικός τους τρόπος να κρατιούνται σε φόρμα, να θυμούνται τα ένστικτά τους και να διασκεδάζουν.
Όταν ένα έντομο διασχίζει το πάτωμα ή πετάει, ενεργοποιούνται τα ίδια νευρικά κυκλώματα που θα ενεργοποιούνταν αν έβλεπε ένα πουλί ή ποντίκι στο φυσικό της περιβάλλον. Ακόμα κι αν η γάτα σας δεν έχει κυνηγήσει ποτέ στη φύση, αυτό το αντανακλαστικό παραμένει έντονο καθώς είναι μια ενστικτώδης αντίδρασή της.
Τα πιο συνηθισμένα έντομα-στόχοι των γατών
Η φυσική περιέργεια των γατών τις κάνει να κυνηγούν διάφορα είδη εντόμων. Μερικά από τα πιο «δημοφιλή» είναι:
Μύγες: Η γρήγορη, τυχαία κίνηση και το φτερούγισμά τους τούς προκαλούν τεράστιο ενδιαφέρον.
Κουνούπια: Πετούν σε χαμηλό ύψος και κάνουν χαρακτηριστικό ήχο, οπότε είναι εύκολοι και διασκεδαστικοί στόχοι.
Αράχνες: Η αργή αλλά σταθερή κίνησή τους τις κάνει δελεαστικές για παρακολούθηση και επίθεση.
Κατσαρίδες: Η ταχύτητα και ο ήχος τους δημιουργούν υπερδιέγερση στις γάτες καθώς λειτουργεί σαν «αφύπνιση κινδύνου».
Ακρίδες & γρύλοι: Τα απρόβλεπτα άλματά τους τις καθιστούν ιδιαίτερα διασκεδαστικές, σχεδόν σαν ζωντανά παιχνίδια.
Μικρές πεταλούδες: Το πέταγμά τους τραβά αμέσως το ενδιαφέρον των γατών που λατρεύουν να τις κυνηγούν.
Από ποια έντομα κινδυνεύουν οι γάτες;
Ορισμένες γάτες θα φάνε τελικά το έντομο που έπιασαν, αλλά δεν χρειάζεται να ανησυχείτε καθώς τα περισσότερα από αυτά είναι ακίνδυνα. Ωστόσο, αν ζείτε σε περιοχή με δηλητηριώδεις αράχνες σκορπιούς ή κάμπιες, να είστε πιο προσεκτικοί με το τι κυνηγάει η γάτα σας.
Οι κάμπιες, με την αργή τους κίνηση, το χνουδωτό τους σώμα και τα συχνά ζωηρά τους χρώματα, μπορεί να φαίνονται σαν ιδανικά παιχνίδια στα μάτια μιας περίεργης γάτας. Όμως, πίσω από την αθώα τους εμφάνιση, πολλές κρύβουν κινδύνους που δεν είναι άμεσα ορατοί.
Πολλά είδη κάμπιας έχουν εξελιχθεί ώστε να διαθέτουν προστατευτικούς μηχανισμούς απέναντι σε θηρευτές, και μάλιστα δεν είναι λίγες εκείνες που είναι δηλητηριώδεις. Οι χρωματισμοί τους —κυρίως οι έντονες αποχρώσεις και τα χαρακτηριστικά σχέδια— λειτουργούν ως φυσικές προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο που κρύβουν. Είδη όπως η Saddleback (Acharia stimulea) και η κάμπια (Megalopyge opercularis), φέρουν δηλητηριώδεις τρίχες ή αγκάθια, τα οποία μπορούν να τρυπήσουν το στόμα ή τη γλώσσα της γάτας, προκαλώντας έντονο πόνο, πρήξιμο, σιελόρροια ή και εσωτερικά τραύματα.
Αν η γάτα προχωρήσει στην κατάποση της κάμπιας, η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο. Το δηλητήριο μπορεί να προκαλέσει εμετούς, λήθαργο, δυσφορία ή και πιο σοβαρές πεπτικές ή νευρολογικές αντιδράσεις, ανάλογα με το πόσες κάμπιες κατανάλωσαν και το είδος τους.
Για την ασφάλεια όμως του κατοικιδίου σας, καλό είναι να αποφεύγετε την επαφή του με κάμπιες, ειδικά αν ζείτε σε περιοχή όπου ζουν επικίνδυνα είδη. Όταν δεν είστε σίγουροι αν μια κάμπια είναι ακίνδυνη, είναι προτιμότερο να την απομακρύνετε παρά να ρισκάρετε την υγεία του ζώου σας.
Συνοψίζοντας, θα λέγαμε πως το κυνηγητικό ένστικτο των γατών παραμένει ζωντανό και έντονο, ακόμα και όταν πρόκειται για μικρούς στόχους, όπως τα έντομα. Η συμπεριφορά αυτή είναι απολύτως φυσική και εντάσσεται στο πλαίσιο της εξελικτικής τους πορείας ως θηρευτών. Αν και τις περισσότερες φορές δεν πρέπει να μας προκαλεί ανησυχία, είναι σημαντικό να προσέχουμε για ενδεχόμενους κινδύνους από τσιμπήματα ή τοξικά έντομα. Σε κάθε περίπτωση, το κυνήγι των εντόμων αποτελεί μία ακόμη ένδειξη της παιχνιδιάρικης, αλλά και κυνηγετικής φύσης της γάτας και μια υπενθύμιση ότι πίσω από τη γλυκιά της πλευρά και τα ατέλειωτα γουργουρητά κρύβεται ένας μικρός, αποφασιστικός κυνηγός, έτοιμος για όλα.
